HoRaS HaBaTaKoN !
ULAON PANGOLIHON ANAK/PAMULIHON BORU DIBAGASAN ADAT BATAK TOBA NASOMAL DIULAHON DI PARSERAHAN
(BAGIAN III)
IV. MARTONGGO / MARRIA RAJA
Martonggo/marria
Raja ima ulaon laho manghatai taringot tu panghobasion na berbubungan
tu pesta unjuk. Na mandohoti ulaon i ima: dongan tubu, boru/bere dohot
dongan sahuta. Di Bona Pasogit khusus na di Laguboti ulaon on di goari
maon rapot adat.
Hula‑hula dohot tulang ndang dohot di ulaon
martonggo/marria Raja. Di Bona Pasogit boi dohonon ndang adong dope
gedung khusus inganan par pestaon, songon i nang catering na mangalompa
sipanganon. Inganan parpestaon somalna dijolo ni jabu ni hasuhuton i do i
di bahen. Siala ni i di papungu hasuhuton do dongan tubu, boru/bere,
dongan sahuta dohot dongan saulaon laho manghatai taringot tu
panghobasion di ulaon unjuk na naeng ulahonon ni nasida, alana halak i
do mangkarejoi (manghobasi) sude taringot tu pardalan ni ulaon i umpama;
ise petugas na laho paradehon amak, tenda, perlengkapan pesta,
pasahathon undangan mamotong pinahan, mangalompa, sahat tu na
parateatehon si panganon di ulaon unjuk i.
Alai ianggo di
parserahan, gedung parpestaon nunga adong lengkap dohot kursi meja,
piring, gelas, alat‑alat pesta, songoni nang catering na mangalompa
sipanganon.
Hasuhuton holan na mamesan gedung dohot catering
nama. Ndang loja be dongan tubu, boru/bere dohot dongan sahuta laho
mangulahon i. Sasintong na ndang pola be nian godang si hataan di na
martonggo /marria Raja alai nangpe songoni tong do dipatupa ulaon
martonggo/marria raja. Mardomu tusi sigokhonon di ulaon martonggo
/marria Raja ndang pola godang be, cukupma hira‑hira 10 tu 15 ripe.
Di
PARSERAHAN ON ala situasi dohot kondisi ndang sai sanga naginokhon i
mangan di bagas na be. Ala kesibukan sipata sian parkarejoan na ma ro
nasida tu bagas ni hasuhuton i, alani i di patupa hasuhuton do
marsipanganon alai ndang pola maneat pinahan lobu lengkap dohot na
margoarna, cukup ma di bahen jagal rambingan Molo tung pe di patupa
suhut pinahan lobu, ndang pola dibahen na margoar na. Dung sidung
marsipanganon sahat ma tu pangkataion/taringot tu pangkobasion pesta.
Alai
nunga godangan napatupahon martonggo raja/marria raja dung sidung
marhata sinamot, jadi boi ma langsung dipatupa pangkataion marria raja
di bagas ni parboru dung borhat pihak paranak tu bagas ni paranak laho
patupahon tonggo raja.
Na porlu sihataan disi ima taringot tu :
Songon,
usul, ia ulaon martonggo/marria Raja ndang pola sai ingkon dung sidung
marhata sinamot dibahen, alai bo i do di patupa di ari na asing, unang
paloja hu nasida.
Catatan :
Digoari martonggo raja, molo di nasida do ulaon unjuk (bolahan amak), Digoari marria raja molo ndang di nasida ulaon unjuk.
V. MARUNJUK ( PESTA UNJUK)
Nahinan
di Bona Pasogit tarlobi di LAGUBOTI ndang masa marsibuha‑buhai. Holan
pangoli dohot pandongani na do mangalap boru muli, ndang hea pola dohot
natoras ni pangoli, di Gereja do nasida paintehon. Alai ianggo nuaeng di
Bona Pasogit nunga dohot natoras ni pangoli dohot na marhaha‑maranggi
mandongani pangoli mangalap boru muli. Alai nang pe songon i tong do
ndang adong acara marsibuha‑buhai. Lapatanna pihak paranak ndang adong
mamboan sipanganon na marmiak‑miak.
Rombongan ni paranak na so
dohot mangalap boru muli dohot rombongan ni parboru songoni nang angka
tutur na asing sian kedua belah pihak langsung do i tu Gereja.
Molo
huta ni paranak dohot huta ni parboru dao be, umpamana paranak di
Laguboti, parboru di Siantar, somalna andorang so tu Gereja rombongan ni
parboru i jolo serapan do di huta ni paranak, jala paranak ido na
paradehon i.
Alai di PARSERAHAN ON nang pe diparanak ulaon, sai
di pamasa do ulaon marsibuha‑buhai. Paranak mamboan na marmiak‑miak
lengkap dohot na margoarna, jala parboru pe tong do paradehon dengke
sitio‑tio, dohot sipanganon na asing manambai sipanganon nabinoan ni
paranak i.
Andorang so marsipanganon, jolo di pasahat paranak do
tudu-tudu ni sipanganon i tu parboru, dungi dipasahat parboru ma muse
dengke sitio‑tio tu paranak. Dung sidung marsipanganon rap borhat ma tu
Gereja dung jolo martangiang na ni uluhon ni sahalak sian hula‑hula.
Lapatanna : ndang adong dope sihataan manang si ulahononhon taringot tu
adat disi.
Molo pinarate-atehon, mansai repot do nian
namarsibuha-buhai on, lumobi paranak laho paradehon sipanganon, songoni
nang parboru paradehon dengke. Alai molo boi do di atur denggan laos
dipasada tu parcatering sipatupaon marsibuha-buhai denggan doi
dilaksanahon, ai songon mamuhai partuturon ma nadua bola pihak, jala di
tingki napasahat dengke pihak parboru, laos disi ma ojak marguru tu
paradaton status ni pengantin, asa hot parsaripeon nasida.
Angka naro
tu namarsibuha-buhai, unang pola pagodang hu, asa unang pola leleng
proses ni parmanganon, alana porlu persiapan tu Gareja.
Sude angka tutur ni paranak dohot parboru na asing, nanaeng mandohoti acara pamasu‑i‑nasuon i langsung ma nasida tu Gereja.
Ia partording ni ulaon sibuha-buhai hira-hira songon on ma:
Dipasahat pihak paranak ma tudu-tudu ni sipanganon sibuha-buhai :
Di hamu raja ni hula-hula nami, nuaeng rodo hami pamoruon muna, pasahathon las ni roha nami, ima sipanganon na tabo.
Tangan
do tutu marsomba, dohot soara mar huhuasi, di sipanganon na otik so
sadia nahuboan hami on. On ma tutu raja nami, songon sipanganon
sibuha-buhai di ulaonta sadarion, na mamuhai partuturonta di manogot on,
asa buha ma angka parsaulian, buha nang panggabean dohot parhorason di
hita on saluhut na.
Songon hata ni natua-tua ma dohonon ku;
Bulung ni dap-dap ma langkop, molo tung songon on dope na tarpatupa hami, ba ima ta par hajop.
Asa sititi ma, si gompa, golang-golang ma pangarahutna
Otik sosadia pe na hupatupa hamion, sai godang ma pinasuna. Botima
Dung sidung dipasahat paranak tudu-tudu ni sipanganon sibuha-buhai, dipasahat pihak parboru ma muse dengke :
Dihamu
pamoruon nami, rodo hami dison mamboan dengke na tabo. Songon naung
dihatahon hamu nangkin, mamuhai partuturonta ma hita tutu di manogoton,
asa ojak ma partuturon ta, sai diramoti jala didongani Tuhan Debata ma
hita tong-tong, ala nunga sada tahi hita laho pataruhon boru nami
nagabe parumaen mu, dohot anak muna na gabe hela nami tu bagas joro ni
Tuhan ta, laho manjalo pasu-pasu parbagason marhite-hite naposoNa. Ojak
ma nang pardongan saripeon nasida, tong-tong sada nasida songon daion
mual.
Asa dengke tio maon tutu, marpangidoan hita tu Amanta namartua
Debata, asa tio jala tiurma pardalan ni ulaonta ditingkion, dao angka
abat-abat. Jala dengke sahat maon tutu, asa sahat ma nadenggan, sahat
nang angka nauli di ulaonta ditingkion, songon hata ni umpasa ma
dohononku, sahat-sahat ni solu, sai sahatma tu bontean; sahat ma ulaonta
sadarion huhut dipasu-pasu Tuhan, sahat tu parhorasan, sahat tu
panggabean, botima.
Dilanjuthon ma tu namar sipanganon.
Nangpe
adong tudu-tudu ni sipanganon, ndang termasuk jambar sibagion dope i,
alai molo tungpe dibagi, ndang pola digorahon, langsung ma dipasahat,
hombar tu horong na ro ditingki i.
Acara na berikutna, ima martangiang laho borhat tu gareja
5.1 PAMASU ‑ MASUON
Andorang
so acara pamasu‑masuon, somalna jolo dibahen do acara cacatan sipil
(oleh petugas negara) di kantor ni Gereja i. Dung sidung acara cacatan
sipil masuk ma tu Gereja, di jolo ma pangoli / boru muli diiringi
pandongani, natoras ni pangoli/ boru muli dohot angka tutur na solhot.
Nuaengon di Parserahan, nunga dipatupa marfoto (Manggombar) andorang so dimulai acara pamasu-masuon, laho manghabit tingki.
Dung
sidung acara pamasu‑masuon i, mandok hata do paidua ni suhut sian
paranak dohot sian parboru. Di acara mandok hata on diusahahon ma asa
unang pola maganjanghu, alai diparingkas ma inti ni pangkataion hira
mandok mauliate tu huria dohot tu sude tutur na ro, huhut manggorahon
asa rap borhat tu gedung inganan pesta unjuk, laho mangan indahan na las
dohot minum aek sitio‑tio huhut manjalo dohot pasahathon adat na hombar
tu ulaon i.
5.2 ACARA DI GEDUNG (Pesta Unjuk)
Taringot
tu parmasuk ni pengantin, paranak, parboru dohot horong hula‑hula /
tulang ni nadua hasuhuton tu bagasan gedung, di sesuaihon ma i tu sifat
ni ulaoni, lapatan na, di alaman ni ise ulaon i. (di alap jual manang di
taruhon jual ).
Ulaon Ditaruhon Jual ( di alaman ni paranak)
Ulaon
di taruhon jual lapatanna ulaon i di alaman (huta ni paranak). Mardomu
tusi boi ma dongan tubu, boru dohot tutur na ginokhon ni paranak i
langsung masuk tu gedung pesta kecuali horong hula‑hula/ tulang ni
nasida. Alana hira songon huta/alaman ni paranak i do gedung i. Dung
hundul be nasida masuk ma pengantin dohot rombongan ni suhut. Dijolo ma
pengantin dohot pendampingna, ihut ma natoras ni pangoli dohot si solhot
ni paranak. Dung jumpang tingkina di gorahon protokol ni pihak paranak
ma asa masuk Horong ni hula-hula ni paranak. Parjolo ma sian Hula-hula
natoras ni namagoli, dungi tu Tulang, Tulang rorobot, hula-hula namar
haha maranggi, dungi tu hula-hula naposo, ima hula-hula ni ianakkon ni
natoras ni pangoli manang hula-hula ni haha ni pangoli angka naung
sohot, jala mungkin hula-hula ni anggina molo mangalakkai. Dung sidung i
dijou protokol ni paranak ma asa masuk hula-hula (ima Parboru). Masuk
ma nasida, di barisan parjolo ma natoras ni boru muli. Mangihut ma muse
na mamboan tandok bolon dohot na mamboan dengke. Na mamboan tandok
bolon, i ma ( paniaran ni haha manang anggi manang parumaen ni pihak
parboru ). Mangihut ma muse haha ‑anggi dohot sisolhot ni nasida, ama di
sabola siamun, ina di sabola hambirang huhut manghunti tandok. Sude
nasida manghadang ulos di abara siamun. Masuk ma nasida rnarudur dohot
renta. Na mamboan dengke di pudi ni na namboan tandok bolon.
Dung masuk rombongan ni. par boru i, di gorahon protokol ni parboru ma asa masuk hula‑ hula/tulang nasida.
Ulaon dialap jual ( dialaman ni parboru)
Ala dialaman ni parboru do ulaon i, parjolo ma rombongan. ni parboru masuk tu gedung.
Tar songon on ma parmasuk ni nasida tu gedung
Na
ginokhon ni parboru nunga marmintor boi masuk tu gedung, alana gedung i
di anggap do hira songon huta / alaman ni parboru i, kecuali horong
hula‑hula/tulang ni nasida. Masuk ma rombongan ni pengantin, di jolo ma
pengantin dohot pendamping di udurhon natoras ni boru muli, ihut ma muse
natoras ni pangoli. Di pudi na ma muse haha‑anggi dohot sisolhot ni
parboru.
Pengantin, natoras ni pengantin na dua, jong-jong ma
nasida di pintu masuk laho manjalang angka dongan tubu , hula-hula dohot
tulang ni parboru.
Catatan Molo ulaon dialaman ni parboru, pihak parboru ndang adong manghunti jual.
Dijou protokol ni parboru ma asa masuk horong ni hula‑ hula/ tulang nasida sada-sada.
Dungi,
masuk ma muse angka sisolhot ni paranak dohot dongan tubuna, di ihuthon
na ginokhon ni paranak, kecuali horong ni hula‑hula dohot tulang na.
Dijou protokol ni paranak ma muse sude horong ni hula‑hula nasida dohot
tulang.
Di PARSERAHAN on umumna pulik na ma inganan ni dengke,
ndang dibahen be, di bagasan tandok rap dohot boras i. Alana dengke na
balga‑balga, sipata mar dua kilo sada dengke, godang na pe sipata 5 tu 7
ekor, hape tandok di Parserahan on sedang‑sedang na ma balga na (ukuran
na ) ndang siat be dibagasan tandok. Molo tung pe pulik tandok sian
dengke, ianggo parjojorna ingkon tandok ma nian dijolo dungi ihut ma di
pudina manang di sabola hambirang na mamboan dengke. Alana ianggo aslina
na masa di Bona Pasogit dengke i di bahen diginjang ni boras na
dibagasan tandok, lapatanna dengke i ndang haidaan i.
Nangpe
songoni inganan ni dengke na binoan ni horong hula-hula dohot tulang i
dibaen dibagasan piring na bolak manang talam dibungkus muse dohot
serbet tong do denggan. Lao mamboan tu tempat pesta (gedung) boi ma i
ditenteng. Nangpe songon i dibaen, tong do botoon ni halak manang
hasuhuton ni ise na mamboan dengke i, alana dicatat suhut do i jala
dijahahon do muse goarna. Dengke ni parboru ipe, dipasahat do i tu jolo
ni paranak, dung sidung dipasahat nasida tudu‑tudu ni sipanganon tu
parboru.
Taringot tu na manjalo boras ni hulahula dohot tulang.
Diatur ma tempat na strategis asa unang menghalangi tu tamu na mardalan,
jala petugas naung ditunjuk unang hera namasisoroan idaon.
5.2.1 MARSIPANGANON.
Dung
sidung sude masuk tutur sian nadua hasuhuton jala nunga hundul di
hundulan na be di pungka ma acara marsipanganon. Songon na somal
sipanganon nunga di parade (parcatering ) di ginjang ni meja. Diatur ma
asa boi marsipanganon salambat‑lambat. na pukul 13.00. Alana molo lobi
siani mangan be nama jolma i gabe ndang denggan bereng on.
Andorang
so marsipanganon, parjolo ma paranak pasahathon tudu‑tudu ni sipanganon
tu suhut parboru. Dung sidung i ro ma muse parboru. pasahathon dengke
sitio‑tio tu hasuhuton paranak.
Molo pinarate-atehon, dumenggan
ma jolo martangiang, asa dipasahat tudu-tudu ni sipanganon, songoni
dohot napasahat dengke. Ala paranak do na paradehon sipanganon i nasida
ma ianggo, na mamilang tangiang mangan, somalna sai dipasahat do tu
Pangula ni Huria.
Napasahathon tudu‑tudu ni sipanganon pe unang
pola pagodang hu (berbondong ‑ bondong ), cukup ma nian 3 manang 5 ripe
sian nadua pihak.
Contoh pasahathon tudu-tudu ni sipanganon (UAON UNJUK)
Di
hamu raja ni hula-hula nami (marga...), parjolo ma tapasahat
hamauliateon ni rohanta tu Amanta Debata Pardenggan basa i, disiala asi
dohot holong ni rohaNa, naung mangiring-iring hita jala mangaramoti hita
sahat tu tingkion, boi hita pajumpang bohi na marhula marboru dibagasan
hahipason dohot las ni roha.
Dison ro do hami pamoruon muna mandapothon hamu, pasahat tudu-tudu ni sipanganon, sipanganon na tabo, sipanganon parhorasan.
Raja
nami, diharoro nami ditingkion, ima songon naung taboto, di naung rap
hita paborhathon jala mangudurhon anak dohot boru ni huria i, tu bagas
joro ni Tuhannta, laho manjalo pasu-pasu parbagason marhite-hite
naposoNa, ima anak nami na gabe hela muna dohot boru muna nagabe
parumaen nami. Asa dilas niroha nami ditingkion di naung saut nasida
manjalo pasu-pasu pardongan saripeon, ima anak dohot parumaen nami, jala
disangkap roha nami, asa laos ditingkion ma nian pasahaton nami
panggohi niadat nagok tu hamu hula-hula nami, asa dohot nang hamu
hula-hula nami mamasu-masu anak dohot parumaen nami. Marrokkap nasida
songon tuak, masibar songon ambalang, jala tong-tong nasida sada songon
daion mual. Rap mangido hita di tangiangta anggiat tibu nasida togu
marurat tu toru, tongam mardangka tu lambung, jala jagar marbulung tu
ginjang. Antong giring-giring ma gosta-gosta marboras ma singkoru, hatop
ma nasida mangiring-iring jala marompa-ompa dianak dohot diboru.
Jadi
di hamu raja ni hula-hula nami, di sipanganon na huboan hami, uli otik
godang sosadia, sai manumpak ma tondimuna, manuai sahala muna dihami
pamoruan muna. Songon hatani natua-tua ma nang dohononku; sititi ma
sogompa, hodong ma baen lais ni ruma, molo tung songon on dope na
tarpatupa hami, Amanta Debata ma namasu-masuhon i, dihitaon saluhutna.
Botima.
Contoh pasahathon DENGKE
Dihamu pamoruon nami
(marga....), dison ro do hami hula-hula muna pasahat dengke sitio-tio,
dengke simudur-udur, dengke sahat. Sai anggiat ma tio parnidaan muna,
tio angka pancarian. Nang ditangiang nami pe, sai lam tu tio na ma
songon baba ni mual, tu tiur na songon mata ni ari, tu rintar na ma
songon bonang di gala parngoluon muna tu ari na naeng ro. Ia tu dolok
hamu dapotan jampalan nalomak, tu toruan hamu dapotan mual na tio.
Laos
dengke simudur-udur do nang on tutu, asa anggiat mangudurhon hagabeon,
mangudurhon parhorason ulaonta di tingkion, udur nang angka parsaulian
songoni nang angka pansamotan.
Dengke sahat do nang on, asa sahat ma nauli sahat ma nadenggan jaloon muna pamoruon nami, ditumpak Amanta namartua Debata.
Secara
khusus tu hamu na dua helangku dohot borungku, marrokkap ma tutu hamu
songon tuak, masibar songon ambalang, jala tong-tong hamu sada songon
daion mual. Asa didolok ma parbubuan, di toruan ma partanggalan, sai
dapot ma dihamu naniluluan, songoni na jinalahan. Lomak ma silinjuang,
lomak sobinaboan, asa tudia pe hamu nadua mangalangka disi ma hamu
dapotan pangomoan. Tubuan lak-lak ma tubuan singkoru, solotan
bunga-bunga. Tubuan anak ma hamu tubuan boru dongan muna saur matua.
Sahat
sahat ni solu sahat ma tu bontean, Sahat ma tutu ulaon on taon,
tapatupa denggan mardalan, leleng hita mangolu, sahat hita tu
panggabean, sahat tu parhorasan. Botima.
5.2.2 MARBAGI JAMBAR
Sebelum
marbagi, jambar, dipasahat ma pinggan panganan tu angka na solhot,
songoni nang angka punguan-punguan. Unang adong na lupa, denggan do
pinggan panganan jolo di hata i hian, unang gabe persoalan ditingki
napasahathon.
Ala naung di hatai taringot tu parjambaran di na
marhata sinamot, ndang pola be adong masisungkunan taringot tusi. Laho
manghabit tingki cukup ma holan di tariashon (digorahon) sahalak
natua‑tua (protokol) ni nadua hasuhuton ma taringot tu parbagianna, jala
sambil mangan boi ma parjamboran on mardalan (jambar mangihut).
Diaturma na marbagi jambar i asa renta. Unang ma nian mangkuling musik
ditingki manggorahon/marbagi jambar i. Jala unang sai songon na
masisoroan protokol ni nadua hasuhuton laho manggorahon jambar i.
Dumenggan ma marganti‑ganti, isarana dung sae protokol ni parboru, ipe
asa protokol ni paranak.
Parjambaran molo Pinahan Lobu
Dipasahat paranak ma jambar :
Namarngingi par hambirang : Hula-hula ni suhut
Dibuat ma sian rusuk : Horong ni Tulang, Hula-hula na marhaha-maranggi, hula-hula anak manjae:
Sambola osang : Boru
Soit : Pariban, Dongan Sahuta
Dongan tubu, Ale-ale, Pangula ni Huria dht na asing : Sian jambar na tinggal
Dipasahat Parboru ma jambar tu :
Namarngingi par hambirang : Hula-hula ni suhut
Dibuat ma sian rusuk : Horong ni Tulang, Hula-hula na marhaha-maranggi, hula-hula anak manjae:
Sambola osang : Boru
Soit : Pariban, Dongan Sahuta
Sian ihur-ihur : Dongan tubu :
Ale-ale, Pangula ni Huria, dll : Dibuatma sian jambar ni hasuhuton
Parjambaran molo Pinahan Si gagat duhut :
Jambar Pihak Paranak :
Hula-hula ni Suhut : Sambola namarngingi par hambirang
Tulang
, Bona Tulang, Tulang rorobot, Hula-hula na marhaha-maranggi, Hula-hula
anak manjae: dibuat ma sian somba-somba dohot pohu (batisan)
Boru : sambola osang
Bere, Pariban, dongan sahuta, Ale-ale, Pangula ni huria : sian soit manang ojahan/ondolan/hae bona
Dongan tubu : Panamboli (ima sian rusuk parjolo sahat tu palimahon)
Jambar Pihak Parboru :
Hula-hula ni suhut : Sambola namarngingi parsiamun ditambai ma dohot pohu manang batisan.
Tulang,
Bona Tulang, Tulang rorobot, Hula-hula na marhaha-maranggi, Hula-hula
anak manjae: dibuat ma sian somba-somba dohot pohu (batisan)
Boru : sambola osang
Bere, Pariban, dongan sahuta, Ale-ale, Pangula ni huria : sian soit manang ojahan/ondolan/hae bona
Dongan tubu : sian ihur-ihur.
Pohu
manang sipata didok batisan dibuat sian sibuk dibahen songon
tanggo‑tanggo na bolon, balgana hira‑hira 1‑2 ons ganup‑ganup pohu.
Dilehon ma i songon manambai jambar tu horong ni tutur na manjalo, dohot
tu horong naso dapotan..
5.3.4 MANJALO TUMPAK
Dung
sidung mangan jala dung dibagi jambar tu pihak paranak dohot parboru,
manjalo tumpak ma paranak. Dipangido protokol paranakma tingki tu
parboru, songon na minta ijin.
Somalna ala sai dipatupa hasuhuton
do Musik/Gondang, andorang so manjalo tumpak, sipata sai jolo manortor
do suhut paranak dohot pengantin.
Sahalak sian natua-tua ni horong hasuhuton manjalo gondang tu par musik, alai sipata sai diserahhon do i tu protokol.
Ia
inti ni namanjalo gondang di focushon ma panghataion tu pengantin,
sebagai keluarga na baru. Boi do di padomu dohot umpasa namarhadomuan tu
hagabeon, parhorason ni pengantin, jala songon dalan mangido tu Debata
angka pangurupion dohot pasu-pasuNa.
Contoh manjalo gondang tor-tor ni hasuhuton dohot pator-tor parumaen :
Amanta
raja, inanta soripada, jong-jong do nuaeng hami dison namardongan tubu
dohot inanta soripada najagar paniaran on, Ima ala namarlas ni roha hami
disiala naung manjalo pasu-pasu parbogason anak dohot parumaen nami
sian Tuhanta marhite-hite naposoNa. Suang songoni nang silas ni roha
nami apala ditingkion ala naung dipaojak raja i (hula-hula) marga …….
Boruna gabe parumaen nami, mauliate ma tutu hupasahat hami tu rajai
marga …………
Antong di naojak parumaen nami, asa ojak ma tutu
panggabean, ojak nang parhorasan di hita on saluhutna, lumobi ma di anak
dohot parumaen nami, saut songon hata ni natua-tua namandok, tubu ma
singkoru dilambung ni tandiang ; sai tibuma anak dohot parumaen nami,
togu marurat tu toru, tongam mardangka tu lambung jala jagar marbulung
tu ginjang. Tubuan lak-lak tubu singkoru solotan bunga-bunga, tubuan
anak ma nasida tubuan boru dongan nasida saurmatua.
Alani i amang
raja, inang nabasa, dilas ni roha nami sadarion, dipatupa hasuhuton do
nuaeng dison musik siparende-ende, parhitean maon tutu laho pagogo soara
nami martangiang tu Amanta Debata Pardenggan basai, anggiat di anak
dohot parumaen nami dohot di hasuhuton di lehon Debata angka parsaulian
dohot silas ni roha, tudos tu hata ni natua-natua namandok : Bonan dolok
ma hatubuan ni salagundi, tao toba pangalapan ni pora-pora; di oloi
Amanta namartua Debata ma tangiang nami, dipasahat ma angka parsulian
songon i nang angka silas ni roha.
Asa nuaeng pe, dihamu amang
parmusik nami, partarias namalo, molo mangido hami bahen damang ma
toho-toho. Ala marmula do nasa na adong, marmula do hagabeon dohot
parhorason, songoni nang hamoraon. Jala tangkas do taboto, sian Debata
Jahowa do haroroan ni hagabeon, parhorason dohot hamoraon, ala ni i,
tama do hita marsomba tu Debata mangido pasu-pasuNa, asa dipasahat tu
hita angka na sinangkap no rohanta. Antong dihamu parmusik nami, hata ni
natua-tua mandok, Sianjur mula-mula, sianjur mula toppa, ala manortor
nama hami bahen damang ma gondang mula-mula laos padomu damang ma tu
gondang somba.
Mauliate ma tutu di hamu parmusik nami.
Huncus ma ninna rugi-rugi, angur ma bane-bane, asa taor natinutungan peak diatas ni lage-lage
Di
anak dohot parumaen nami, sai bane ma tutu rohani Amanta Debata,
marudut-udut ma dilehon angka nauli, dipasorangkan anak namalo mancari,
dohot boru nauli jala napande.
Eme sitamba tua, na tubu di tano nahornop, Debata do namartua, tong-tong ma hita horas-horas diparorot.
Antong
parmusik nami, asa tung bane rohani Amanta Debata nang tu hitaon
saluhutna, songon i nang di anak dohot parumaen nami, huhut diparorot
adat dohot uhum nasida, asa bahen damang gondang sibane-bane i, laos
padomu damang ma tu gondang sampur marorot i.
Mauliate ma, di hamu pande nami
Asa
nuaeng pe, ala mangaliat nama hami, anggiat tung liat panggabean nang
parhorason di hasuhuton songoni nang dihitaon saluhutna, liat nang
pasu-pasu nasian Tuhan ta, saut songon hatani natua-tua namandok,
Binanga ni simare, binongkak di sipaettua
Tusanggar matutu amporik, tulubang ma satua
Sai sinur ma pinahan, lam tugabena ma naniula
Horas-horas hita na tinggal di parserahan, songoni nang na tinggal dihuta
Sai mangomo ma angka partiga-tiga, songoni nang angka pengusaha
Simbur magodang angka dakdanak songon ulluson pura-pura
Laos songoni nang angka namagodang, sai penggeng ma sahat tu na saur matua.
Jadi
di hamu parmusik nami, hata ni natua-tua mandok, denggan do ninna
hotor-hotor molo tinogu marliat-liat, antong asa tung singkop hami
namanortor, bahen damang ma gondang liat-liat.
Dung sidung gondang liat-liat, di lanjuthon ma tu namanjalo tumpak.
Protokol mandok hata :
Di
hamu angka nahuparsangapi hami, amanta raja dohot inanta soripada, rodi
sude undangan nami namangkaholongi hami. Dison jong-jong do ahu nuaeng
sebagai wakil ni hasuhuton, mandok hata.
Parjolo ma tadok
mauliate tu Debata pardenggan basai, namangalehon tingki di hita, ala
boi hamu marneang ni langka ro tu inganan/gedungon, dibagasan las ni
roha.
Mauliate ma nang hupasahat hami tu hamu sude na pungu dison, di siala haro-romuna tu pestanta sadarion.
Jadi
di hamu na huparsangapi hami, songon naung tangkas diboto hamu,
sadarion ma tingkina pasahat sinamot tu hula-hulanta, Raja i …….(didok
marga ni parboru). Adong do hata ni natua-tua namandok ndang tarusung
sahalak panding-dingan, laos songonido nanaeng sidohonon nami, di na
laho pasasahat sinamot tu hula-hula i, na parsidohot do hamu mangurupi
hami, di hamu raja ni dongan tubu, raja ni dongan sahuta, ale-ale
lumobima tu hamu boru nami, rodi sude hamu angka namangkaholongi hami,
tudos tu hata ni natua-tua namandok nang pe pitu gaja ni lapa, molo
soada namangido ba ndang adong na mala. Jadi patar do dohonon nami di
tingkion, namangasahon hamu do hami umbahen na barani hami manjama ulaon
on. Onpe di hamu nahuparsangapi hami, angka amanta raja dohot iananta
soripada, tarlumobima tu hamu angka pamoruon nami, ai durung do ninna
boru, tomburan hula-hula, mansai hirim do roha nami, diungkap ni rohamu
laho mangurupi hami. Asa nuaengpe ro ma hamu pasahat tumpak muna, ala
nunga rade hami manjalo.
Marudur ma digoari protokol angka nanaeng ro, misalna sian dongan tubu, boru, bere, ibebere, dongan sahuta, ale-ale, dll.
Dung sidung namangalehon tumpak, didok ma mauliate.
Hamu
angka nahuparsangapi hami, amanta raja, iananta soripada, raja ni
dongan tubu, raja ni dongan sahuta, angka ale-ale, raja ni pamoruon
nami, rodi sude namangkaholongi hami, lumobi tu hamu hula-hula nami (olo
do sipata horong ni hula-hula manumpaki), mauliate godang ma hupasahat
hami tu hamu saluhutna diangka pambahenan muna, marhite-hite tumpak
naung dipasahat mu tu hami. Anggo sian hadirion nami ndang tarbalos
hami angka nauli nabinahen munai, alai ala adong do Amanta Debata
pardenggan basa, ba mangido hami tutu ditangiang nami, asa sian Amanta
Debata Pardenggan basai ma jaloon muna angka balos ni tu hamu marlipat
ganda.
Asa songon hata ni umpasa ma dohonon nami
Bagot na marhalto ma natubu dirobean
Horas ma hami namanjalo tumpak muna, sai martamba-tamba ma pangomoan di hamu namangalean
Mauliatema ma di Tuhanta, mauliate ma di hamu saluhutna, botima
Laho manjalo gondang hasahatan dohot sitio-tio, didok ma songon on;
Dihamu
parmusik nami, ala nunga singkop hami namanortor, songoni namanjalo
tumpak sian angka namanghaholongi hami, sai sahat ma nadenggan, sahat ma
nauli, songoni angka panggabean dohot parhorasan.
Asa nuaengpe di
hamu pande nami, hata ni natua-tua namandok, tinahu mual natio tubagas
hudon panuhatan bahen damang ma gondang sitio-tio laos padomu damang ma
tu gondang hasahatan.
Horas - horas - horas
5.3.5 MASISISEAN (Bersambung)